Daha Sağlıklı Alışkanlıklar Oluşturmanın Basit ve Sezgisel Yolu

Hayat bazen o kadar yoğun ve karmaşık olur ki, kendimize bakım göstermeyi unuturuz. Sağlıklı beslenme, yeterince uyumak, hareket etmek gibi temel ihtiyaçlarımız arka planda kalabilir. Ancak bu yazıda seni büyük değişimlere değil, küçük ama etkili adımlarla kendi iyiliğine yönelmeye davet ediyorum. Hem de diyet kültüründen uzak, sezgisel yeme yaklaşımıyla uyumlu bir şekilde.

Hazırsan, bedenine ve zihnine nazikçe yaklaşarak daha sağlıklı alışkanlıklar nasıl kurulur, birlikte keşfedelim.

Neden Büyük Değil, Küçük Değişimler?

Diyet ve fitness dünyası genellikle hızlı, köklü ve büyük değişiklikleri över. “Ya büyük oyna ya da hiç oynama” mottolarını bilmeyen yoktur. Ama gerçek şu ki, bu büyük değişimler genellikle uzun vadede sürdürülemez.

Psikolojide “öz-yeterlik” diye bir kavram vardır. Kişinin bir davranışı gerçekleştirme becerisine olan inancı, o davranışı gerçekten yapıp yapamayacağını belirler. İşte bu yüzden kendimize güvenle uygulayabileceğimiz küçük adımlar atmak, aslında uzun vadeli ve kalıcı değişimin anahtarıdır.

Ayrıca unutma, küçük şeyler sandığından çok daha etkilidir. Uykusuz bir gece, geçiştirilen bir kahvaltı ya da ihmal edilen 10 dakikalık yürüyüş bile tüm gününü etkileyebilir. Aynı şekilde, küçük ama düzenli öz bakım davranışları da olumlu bir döngü başlatabilir.

Sezgisel Yeme Ne Diyor?

Sezgisel yeme, bedenin doğal sinyallerine güvenmeyi, kendine karşı şefkatli olmayı ve sağlığı beden ağırlığından bağımsız düşünmeyi temel alır. Bu yaklaşımda herhangi bir davranış sana kısıtlayıcı ya da zorlayıcı geliyorsa, o davranış sezgisel değildir.

Bu yüzden, sağlıklı alışkanlıklar oluştururken temel sorumuz şu olmalı: “Bu davranış, bedenime ve ruh halime iyi geliyor mu? Kendimi iyi hissettiriyor mu?”

Alışkanlıkları Bir Bitki Gibi Düşün

Davranış bilimci BJ Fogg’un çok sevdiğim bir benzetmesi var: alışkanlıkları bir bitki gibi yetiştirmek. Önce uygun bir yer bulursun (yani günlük yaşamında sürdürebileceğin bir zaman ve ortam), sonra onu küçük adımlarla beslersin. Başta biraz daha fazla ilgi ve dikkat gerekebilir ama zamanla kök saldığında artık alışkanlık haline gelir.

Ve tıpkı gerçek bir bitki gibi, bazen alışkanlıklar da sarsılır: stresli dönemler, hastalıklar, yoğun işler... O zaman tekrar biraz daha ilgi göstermek gerekir. Ama kök sağlam olunca, tekrar yeşermek kolay olur.

Gerçek Hayattan Bir Örnek

Diyelim ki bu yıl daha fazla esnemek istiyorsun. “Haftada 3 gün yoga yapacağım!” gibi büyük bir hedef koymak cazip gelebilir. Ama bu sürdürülebilir olmayabilir.

Bunun yerine, her gece yatağa yatmadan önce, alarmını kurduktan sonra sadece 5 dakika esneme yapmayı deneyebilirsin. İlk başta “ne işe yarar ki?” gibi gelebilir ama bu küçük hareket, bedenini dinlemeyi, kendinle bağlantı kurmayı ve rahatlamayı beraberinde getirir. Üstelik seni gün içinde de esneme molalarına teşvik edebilir.

İşe Yarayan Küçük Alışkanlık Önerileri

İşte sezgisel yeme felsefesiyle uyumlu birkaç küçük ve şefkatli alışkanlık önerisi:

Sabahları kahveyle birlikte bir bardak su içmek.
Her öğünde kendine “Bu beni gerçekten doyuracak mı?” diye sormak.
Ara öğünleri atlamak yerine, yanında sevdiğin atıştırmalıklardan bulundurmak.
Sosyal medyada sana iyi gelmeyen hesapları sessize almak.
Kendini kötü hissettiğin bir günde bile 5 dakika dışarı çıkıp derin nefes almak.
Yemekten sonra suçluluk duymak yerine, tatmin duygusuna odaklanmak.

Unutma, amaç mükemmel olmak değil, kendine daha iyi bakabilmek.

Hedef Değil, Niyet Belirle

Yeni yıl kararları yerine, kendine nazik niyetler belirlemeyi dene. Bu niyetler bir hedefe ulaşmak zorunda değil; sadece seni destekleyen bir yön çizebilir.

Benim bu yılki niyetlerimden bazıları şöyle: